خیار هم از آن دسته میوه ها یا گیاهانی است که نامش در قرآن ٱمده است. هرچند تمام گیاهانی که از زمین می رویند از هر نظر مهم و آیت روشنی از عظمت خداوند ند؛ اما گیاهانی که در قرآن کریم از آنها اسم برده شده هم از نظر خواص و کاربرد و هم از جهت اشاره به رویدادها و اتفاقاتی که همراه با نام این گیاهان آمده نیز از اهمیت ویژه ای برخوردارند و از آنجا که نام این گیاهان با کلام الهی آمیخته شده از ارزش بیشتری برخوردارند.
در میوه‏ها آنچه بیش از همه جلب توجه مى‏کند رنگ‏هاى بسیار زیبا و گوناگونى است که آنها را نقاشى کرده است. در قرآن کریم هم اشاره ای کلی به خیار شده آنجا که به تنوع رنگ میوه ها پرداخته و می فرماید: « و الَمْ تَرَ انَّ اللّهَ انْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَاخْرَجْنا بِهِ ثَمَراتٍ مُخْتَلِفاً الْوانُها». آیا ندانسته‏اى که خدا از آسمان آبى نازل کرده است، پس به وسیله آن میوه‏هایى که رنگ‏هایش گوناگون است، پدید آورده‏ایم.(1)
در قرآن کریم همچنین نام خیار آمده است آنجا که می فرماید: « و آن زمان را که گفتید: ای موسی، ما بر یک نوع طعام نتوانیم ساخت از پروردگارت بخواه تا برای ما از آنچه از زمین می روید چون سبزی و خیار و سیر و عدس و پیاز برویاند.» (2)
مطابق روایات خیار از آن دسته میوه های بهشتی است که پیامبر گرامی اسلام هم به آن علاقه ی فراوان داشته اند و خوردن آن را با کمی نمک توصیه می فرمودند و بنابر احادیثی که در صحیح بخاری و صحیح مسلم آمده از عبدالله بن جعفر نقل شده که گفت من خود دیدم که حضرت محمد صلی الله علیه و آله خرمای تازه و خیار را با هم می خورد.
خیار ساده‌ترین معالجه برای یرقان(زردی) است خصوصا اگر آب آن‌ها را مصرف کنند، تخم خیار نیز در این مورد خیلی مفید است. تب‌های صفراوی را معالجه می‌کند، کلیه را به‌کار می‌اندازد.
امام رضا علیه السلام برای معالجه جوانی که به مرض یرقان مبتلا شده بود خیار را توصیه فرمودند. حماد بن مهران بلخی می‌گوید: در خراسان روزی جوانی از شیعیان از زردی، خدمت آن حضرت شکایت کرد. حضرت فرمودند: خیار را پوست بکن و بعد پوستش را با آب بپز و بعد از پختن به مدت سه روز مقداری از آن را در حال ناشتا بخور.(3)
خیار علاوه بر آثار خوبی که برای پوست دارد، برای تقویت و رش مو مفید بوده و به هضم غذا کمک می کند و نیز درمانی خوبی برای زکام در تابستان است. در این زمینه امام رضا علیه السلام می فرماید: برای جلوگیری از گرما زدگی در روزهای تابستان، ضمن پرهیز از آفتاب، روزی یک عدد خیار فایده فراوانی دارد.(4)
و همانطور که پیش از این در تدابیر ماهها متذکر شدیم امام رضا علیه السلام برای برخی ماهها از جمله تیرماه یا تموز استفاده از سبزی های خنک مانند کاسنی وخرفه و میوه های سبز مثل خیار و خیارچنبر و ... را توصیه فرموده اند.
پانوشتها:
1.سوره فاطر/آیه 35
2. سوره بقره / 61
3. . طبّ الإمام الرضا علیه‏السلام ، صفحه 37 وص 38
4. بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324